Parafia
Parafia pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Koszalinie
Ołtarz stanowiący wyposażenie kościoła do roku 2011.
Konstrukcja kratownicy z rur miedzianych zawieszona półkoliście eksponuje wszystkie figury dawnego ołtarza nie sugerując swą nowoczesną formą żadnej próby rekonstrukcji. Wygląd XVI-wiecznego poliptyku jest następujący: kompozycje całości składał się z 5 dużych figur stanowiących centralną część bocznych mniejszych po 8 piętrowo z każdej strony. Figury duże o wymiarach 2,5 m rzeźbione w drewnie dębowym nie zachowały pierwotnej polichromii. Wszystkie figury są półplastyczne z wydrążonym od tyłu rdzeniem, ustawione na postumentach w pozycji stojącej. Centralną postać ołtarza stanowiła Maria z Dzieciątkiem, po stronie prawej – św. Jan Chrzciciel, po lewej – św. Jan Ewangelista.
Oprócz 12 apostołów mamy figury popularnych w średniowieczu świętych rycerzy: Jerzego i Maurycego oraz jak można sądzić ze stroju i atrybutów – św. Kosmę i Damiana – patronów lekarzy, aptekarzy i cyrulików. Figury boczne mające wysokość ok. 1,5 m każda wykonana także z drewna dębowego metodą półplastyczną. W antepedium ołtarza z surowej cegły wykonanego w 1974 r., ustawiono dekoracyjnie 5 figur herm, świętych cór kościoła, stanowiących niegdyś wypełnienie predelli gotyckiego poliptyku.
Ołtarz od roku 2012 – TRYPTYK
Kazalnica
O kazalnicy z XIV w. nie ma niestety żadnych przekazów historycznych. Pierwszą znaną ambonę datuje się na rok 1591. Sto lat później została ona gruntownie odnowiona i ozdobiona bogatą polichromią. Rozebrana w 1972 r. zawierała w swej wewnętrznej konstrukcji odręczny zapis po polsku – „pracował Maksymilian Lowiński 1886”.
Organy
Po kapitalnym remoncie organów i ich prospektu w 1973 r., instrument koszaliński o pięknym barokowym brzmieniu zaliczany jest przez organmistrzów do rzędu najlepszych w kraju. Te cechy też sprawiły, że wzorem innych miast w Polsce zorganizowano w Koszalinie w 1966 r. pierwszy publiczny Koncert Organowy. W 1972 r. podniesiono te koncerty do rangi festiwali, których głównym organizatorem jest Koszalińskie Towarzystwo Muzyczne. Poszerzając z każdym rokiem zasięg tej cieszącej się powodzeniem imprezy od 1983 r. koncerty te odbywa je się także w Darłowie, Szczecinku, Białogardzie, a ostatnio też w Połczynie Zdroju. Program koncertów z udziałem zapraszanych solistów i chórów Europy obejmuje prawie całą literaturę muzyczną i jej wybitne dzieła religijne. Najwcześniejsza wzmianka o tym instrumencie pochodzi z 1519 r.
Z dokumentów wynika, że organy posiadały piękny barokowy prospekt, będący dziełem sztuki. W 1714 r. instrument w całości został gruntownie przebudowany, 1842 r. nowe organy przy wykorzystaniu dawnych elementów wykonała firma Kaltschmidt ze Szczecina. Obecnie użytkowane organy i ich trakturę zbudowała firma – Schlag und Sohne – w 1899 r., za 24 000 marek. Dzisiejszy instrument posiada 50 głosów, 3 manuały, 3 wolne kombinacje i pedał. Pierwszy manuał posiada 1264 piszczałki, drugi 864, trzeci 832, a pedał 459. Traktura instrumentu jest w całości pneumatyczna.
Chrzcielnica
Wczesnogotycka chrzcielnica ustawiona w kruchcie pod wieżą należy do najstarszych obiektów stanowiących wyposażenie kościoła. Wykonana w miękkim porowatym wapieniu muszlowym, poligfinalna, ozdobiona motywem arkad. Jest zapewne wytworem kamieniarzy gotlandzkich. Analogię do niej może stanowić XIII-wieczna chrzcielnica w katedrze w Kamieniu Pomorskim.
Belka tęczowa i krucyfiks
W czasie prac regotyzacyjnych w 1973 r. w profilowanym obramieniu arkady odkryto gniazda dawnej belki tęczowej i na tym właśnie poziomie zamontowano nową, Widnieje na niej spięta symbolami krzyża data 26 czerwca 1972. Powyżej belki umieszczono centralnie gotycki krucyfiks, z końca XIV wieku. Autor nie znany. Krzyż ten pochodzi prawdopodobnie z nieistniejącej dziś kaplicy odpustowej pw. NMP na Górze Chełmskiej. Uratowany stamtąd w czasie pożaru w 1533 r. Od 1665 r. wisiał w kościele nad stallami sukienników, a następnie do 1972 r. stanowił zwieńczenie ołtarza głównego. Krucyfiks reprezentuje twórczość pełnego gotyku i stanowi jeden z najwartościowszych zachowanych obiektów ruchomych sztuki średniowiecznej w katedrze.
Witraże
W prezbiterium kościoła w dużych płaszczyznach ściennych znajduje się pięć pokaźnych rozmiarów okien – witraży, które zostały założone w 1914 r. Wykonano je wg starych wzorów w oprawie ołowianej. Dwa z nich przedstawiają inicjatora reformacji – Marcina Lutra i jego teologa Melanchtona. Zachowanie tych witraży w obecnym wystroju ma niewątpliwie prócz względów zabytkowych, wydźwięk ekumeniczny.
Dzwony
Wzmianka historyczna o pierwszym dzwonie w koszalińskim kościele pochodzi z 1626 r. Był on odlany w Szczecinie. W 1701 r. ufundowano drugi dzwon sprowadzony z Kołobrzegu. Kolejne dwa dzwony przeniesiono do kościoła w 1755 r. z rozebranej w Koszalinie kaplicy św. Jerzego i w 1829 r., z podobnej kaplicy św. Mikołaja. Największy dzwon kościoła pochodzi z 1872 r., odlany był w Szczecinie i miał 1,62 m szerokości kielicha. W 1914 r. kościół posiadał już cztery dzwony. Zostały one jednak niebawem zarekwirowane dla celów wojskowych. W 1922 r. uzyskano inne trzy dzwony ze Szczecina, które niestety spotkał ten sam los. Tak więc do 1980 r. kościół posiadał tylko dwa małe dzwony.
Od 1979 r. katedra zaopatrzona jest w 4 dzwony.
Stelle
Ze źródeł historycznych wiadomo, że kościół niedługo po fundacji ołtarza głównego, otrzymał w 1519 r. drewniane, bogato rzeźbione stalle. Miały one wysokie zapiecki, oparcia, klęczniki obudowane z przodu o bogatej dekoracji rzeźbiarskiej. Zostały one jednak usunięte z kościoła w 1842 r. Na miejsce dawnych stall zbudowano nowe, neogotyckie, wg projektu J. Kohtego, które przetrwały do lat 70-tych. Podjęta na dużą skalę regotyzacja wnętrza w latach 1972-73 usunęła i te stalle, zastępując je współczesnymi i prostymi w formie dębowymi ławami z tronem biskupim po obu stronach. Od 1977 r. integralną część ich stanowią dwa barokowe fotele z końca XVIII w. na podwyższeniach.
Żyrandol
W katalogach sztuki pomorskiej z końca XIX w. istnieje zapis, że w kościele znajdował się duży żyrandol zwany – BRAUERKR0NE – wykonany w 1606 r. w Norymberdze. Waga jego wynosiła 12 centnarów /600 kg/, a wysokość 3,75 m. Wykonał go mistrz Fischer za sumę 463 florenów i 8 groszy. Był on fundacji cechów: szewców, kowali i kupców. Posiadał aż 30 punktów światła na trzech obręczach. Od góry zakończony orłem dwugłowym, od dołu głową lwa. Na dolnej jego obręczy stały figury rzymskich rycerzy wspartych na tarczach wykonane od nowa w 1886 r.
W 1609 r. zawieszono następny żyrandol z wyrytym nazwiskiem Heinrich Schweder. W późniejszych czasach przybyło jeszcze siedem takich, lub mniejszych obiektów ufundowanych przez cechy rzemieślnicze miasta. Niestety w czasie generalnego oczyszczania wnętrza w latach 1842-45 wszystkie one zostały sprzedane na złom. Późniejsze żyrandole neogotyckie, kute i przeszklone o dużej ilości światła spotkał niestety ten sam los.